Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Bosh sahifa Maqolalar Trenddagi termin
Trenddagi termin

Ushbu ruknda, ayni kunlarda butun OAVda va butun jamiyat a’zolari tomonidan tez-tez tiliga olinayotgan va keng muhokama qilinayotgan terminlarning kelib chiqishi va asl mazmun-mohiyati haqida so‘z yuritamiz.



Virus

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 7
Juda yomon!A'lo! 

Virus

XIX-asrning 80-yillarida quturish kasalligi sabablarini tekshirar ekan, Lui Paster, quturishdan o‘lgan hayvonlarning umurtqa miyasi kasallik manbai va tarqatuvchisi bo‘lishi ehtimolini payqadi. Lekin, u quturishni qo‘zg‘atuvchi bakteriyalarni topa olmadi. Paster yuqumli kasalliklarni bakteriyalar tomonidan qo‘zg‘atilishi haqidagi o‘z nazariyasini tugallashidan avval, ushbu kuzatishlar uning barcha kasalliklarni mikroorganizmlar tashiydi degan aqidasiga shubha uyg‘ota olmagan edi. Xususan, quturish bilan bo‘lgan holatda Paster, ushbu yomon xastalik qo‘zg‘atuvchisini, ya’ni, infeksion agentini ko‘rishga shunchaki mikroskopi ojizlik qilmoqda deb ishongan. Va keyinchalik, odatdagidek u haq bo‘lib chiqdi.

Yangilаndi: 21.04.2020 16:52
 

Fyuchers, WTI, Brent, Barrel

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 4
Juda yomon!A'lo! 

Fyuchers, WTI, Brent, Barrel

So‘ngi sutkalar ichida WTI turidagi neft narxining may oyi uchun fyuchers savdolarida narx manfiy qiymatga tushib ketgani (bir barreli -39,44 AQSh dollar) ko‘pchilikni hayron qoldirdi. Hech zamonada shunaqasi ham bo‘ladimi? Narx shunchaki tekin (0) emas, balki, manfiy ham bo‘lishi mumkin ekanmi?

Bu tarixda misli ko‘rinmagan holat bo‘lsa kerak. Izohlarga qaraganda, bu holning asosiy sababi, asosan Shimoliy Amerika va Xitoy bozorida iste’mol qilinadigan WTI turidagi neft ishlab chiqaruvchilarda, qazib olingan neftni qo‘ygani joy qolmagan emish. Omborlar to‘lib ketgan, tankerlar ham band. May oyi kirib kelishiga esa 10 kundan ham kam vaqt qoldi. Iyun oyi uchun fyucherslar ham 1% ga pastlab, bir barrel WTI nefti uchun 21,1 dollarni tashkil qilmoqda. Qayd qilinishicha, WTI tipidagi neft narxining 0 dan past bo‘lishi avvalgi safar 1983-yilda, ya'ni, bu turdagi neft ilk bora NYMEX birja savdolariga qo‘yila boshlaganda sodir bo‘lgan ekan.

Yangilаndi: 22.04.2020 09:30
 

Karantin

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 3
Juda yomon!A'lo! 

Karantin

Biz o‘zbeklarda «chilla» tushunchasi bor. Chaqaloq tug‘ilganidan boshlab qirq kun mobaynida chilla saqlanadi, ya'ni, uni begona ko‘zlardan pana tutiladi. Yangi kelin-kuyov ham to‘ydan keyin qirq kun ichida chillali bo‘ladi deyiladi. Bu ularning baxtiga ins-jinslarning yomon nazari tushmasligi uchun qilinadi. Yoz chillasi – saraton va qish chillasi qahratonni ham siz yaxshi bilasiz. Bularning hammasi qirq kun davom etadi. O‘zbek udumlarida chilla qachon va qanday paydo bo‘lganini bilmayman. Har holda, buning o‘tmishi juda uzoq ekani aniq. Va albatta bu, xalqimizning uzoq asrlar mobaynida tajribasidan o‘tgan, amalda o‘z nafini bergan amaliyot ekaniga ham men ishonaman. Chilla – qirq kun davom etadigan jarayondir. Shu sababli, uning ma’nosi ham fors-tojik tilidagi «qirq» ma’nosini beruvchi chilla so‘zidan kelib chiqqan. Marg‘ilondagi Сhilduxtaron mahallasi nomi «qirq qiz» degan ma’noda tarjima qilinadi. Chiltor – qirqta tor, chilyosin qilish esa, Hazrati Yosin surasini qirq marta o‘qib dam solishdan iborat bo‘ladi.

Yangilаndi: 21.04.2020 16:42
 

Pandemiya, epidemiya

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 5
Juda yomon!A'lo! 

Pandemiya, epidemiya

Siz «demografiya» va «demokratiya» so‘zlarini eshitgansiz albatta. Bu so‘zlar bilan «pandemiya» hamda «epidemiya» terminlarining qanday aloqasi bo‘lishi mumkin, hech o‘ylab ko‘rganmisiz?

Sezganingizdek, hammasining o‘zagida «demos» qismi mavjud. Demos – qadimgi yunon tilida «xalq» va «aholi» degan ma’nolarni bildirgan. Yana ham aniqroq aytsak, bu - hur fuqaro degan ma’noni bildirgan. Bilasizki, qadimgi Yunonistondan quldorlik tuzumi mavjud bo‘lgan va shu sababli, o‘zi kimgadir qul bo‘lmagan, aksincha quldor bo‘lishi mumkin bo‘lgan, erkin, ozod, hur kishilar qatlami aynan «demos» deyilgan. Keyinchalik, bu atama umuman, xalqni, butun fuqarolik jamiyatini ifodalaydigan ma’noga ko‘chgan.

Yangilаndi: 20.04.2020 15:45
 


Banner

Orbital latifalar :) :)

"Dohiyona" qisqartirish:

????????????????????????


Mavzuga oid boshqa materiallar

Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 880
O'qilgan sahifalar soni : 11838696

Tafakkur durdonalari

Farzandlarimiz bizdan ko'ra kuchli, aqlli va baxtli bo'lishlari shart...

I. Karimov