Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Bosh sahifa Fizika Atom va yadro fizikasida fizik kattaliklarning birliklari.

Atom va yadro fizikasida fizik kattaliklarning birliklari.

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 1
Juda yomon!A'lo! 

Atom va yadro fizikasida fizik kattaliklarning birliklari.

Atom va yadro fizikasida kopincha maxsus birliklardan foydalaniladi:

Massa birligi massaning atom birligi (m.a.b.) bolib, u m?ss? s?ni 12 g? t?ng bolg?n ugl?r?d m?ss?sining 1/12 qismig? t?ng, yani, Uglerod-12 12C - izotopi massa miqdoriga teng.

Z?rr?ch? (m?l?kul?, ?t?m v? h?k?z?) l?rning m?ss?sini if?d?l?sh uchun ?vv?ll?ri ikki usuld?n f?yd?l?nil?r edi. Birinchisi ul?rning m?ss? birligi gr?mml?r bil?n if?d?l?n?dig?n mutl?q qiym?tl?ri v? ikkinchisi ul?rning nisbiy k?tt?likl?ri (sh?rtli r?vishd? birlik sif?tid? q?bul qiling?n bir?r z?rr?ch? m?ss?sig? nisb?ti). Fizik? v? kimyod? q?bul qiling?n bund?y k?tt?lik m?ss?ning ?t?m birligi (m.?.b.) bir-birid?n bir ?z f?rql?n?r edi.

Kimyod? m?ss?ning ?t?m birligi sif?tid? t?biiy kisl?r?d ?t?m m?ss?sining 1/16 h?jmi q?bul qiling?n edi. Bu birlik kimyoviy-kisl?r?d shk?l?si boyich? m?ss?ning ?t?m birligi n?mig? eg? bo'lib, u 1,660210-27 kg g? t?ng edi.

Fizik?d? es? m?ss?ning ?t?m birligi sif?tid? m?ss? s?ni 16 g? t?ng bolg?n eng y?ngil kisl?r?d iz?t?pi m?ss?sining 1/16 qismi q?bul qiling?n edi (m?lumki, m?ss? s?ni ?t?m yadr?sid?gi pr?t?n v? n?ytr?nl?rning yigindisig? t?ng).

Bu birlik fizik-kisl?r?d shk?l?si boyich? m?ss?ning ?t?m birligi n?mi bil?n ?t?lib, u 1,659710-27 kg g? t?ng edi.

M?ss?ning ?t?m birligi k?tt?likl?rining kimyoviy v? fizik-kisl?r?d shk?l?l?ri boyich? ?ling?n olch?ml?rid?gi f?rq quyid?gich? tushuntiril?r edi. Kimyoviy shk?l?g? ?s?s qilib ?ling?n t?biiy kisl?r?d, m?ss? s?nl?ri 16; 17 v? 18 g? t?ng bolg?n ucht? b?rq?r?r kisl?r?d iz?t?pl?rid?n ib?r?t; bu uch iz?t?p t?biiy kisl?r?d t?rkibid? 99,76; 0,04 v? 0,20 f?izd?n m?vjud. Shuning uchun kimyoviy-kisl?r?d shk?l?si boyich? ?ling?n m?ss?ning ?t?m birligi fizik-kisl?r?d shk?l?si boyich? ?ling?n m?ss?ning ?t?m birligid?n 1,00 275 m?rt? k?tt?.

M?ss?ning ?t?m birlikl?rini bir?ill?shtirish m?qs?did? v?, shuningd?k, ?t?m m?ss?l?rining ?niq eksp?rim?nt?l t?rifi kisl?r?d ?t?mid?n kor? ugl?r?d ?t?ml?ri bil?n kopr?q b?gliq ek?nligini etib?rg? ?lib, N?z?riy v? ?m?liy fizik? ??lq?r? ittif?qi [IYUP?P] bil?n N?z?riy v? ?m?liy kimyo ??lq?r? ittif?qi [IYUP?K] birg?likd?, 1961 yild? ugl?r?d ?t?mi ?s?sid? fizik? v? kimyo uchun yag?n? bolgan m?ss?ning ?t?m birligini orn?tishg? q?r?r q?bul qildi.

Ugl?r?d shk?l?si boyich? m?ss?ning ?t?m birligi m?ss? s?ni 12 g? t?ng bolg?n ugl?r?d m?ss?sining 1/12 qismig? t?ng. Ugl?r?d shk?l?si boyich? m?ss?ning ?t?m birligi 1,660565510-27 kg g? t?ng.

Kimyoviy-kisl?r?d shk?l?si boyich? m?ss? ?t?m birligining ugl?r?d shk?l?si boyich? m?ss? ?t?m birligig? nisb?ti 1,00 0043 g? t?ng; fizik-kisl?r?d shk?l?si boyich? m?ss? ?t?m birligining ugl?r?d shk?l?si boyich? m?ss? ?t?m birligig? nisb?ti es? 1,000319 g? t?ng.

H?zirgi kund? buning unch?lik ?h?miyati bolm?s? h?m, shuni yodd? tutish k?r?kki, m?ss?ning yangi ?t?m birligi kimyoviy shk?l? boyich? ?ling?n eskirg?n birlikk? ?nch? yaqin. M?ss?ning yangi ?t?m birligi ?s?sid? kimyoviy el?m?ntl?rning ?t?m m?ss?l?ri, kimyoviy m?dd?l?rning m?l?kulyar m?ss?l?ri v? ?t?m yadr?l?rining m?ss?l?ri ?niql?n?di.

M?ss?ning ?t?m birligi (m. ?. b.) g? ?ld qoshimch?l?r qoshib ishl?tish v? yangi olch?vl?r h?sil qilish mumkin em?s.


Atom va yadro fizikasida energiya birligi bu elektronvolt bolib, uning tarifi quyidagicha:

1 elektronvolt 1 Voltga ga teng bolgan potentsiallar farqidan otishda olgan energiya miqdoriga teng.

1 eV=1.60219?10?19 Joul


Yadro fizikasida elementar zarracha massasini kopincha energetik birlik megaelektronvolt bilan ifodalanadi. Uning energetik ekvivalentlari:

1 m.a.b = 931.5016 MeV

1 elektron massasi = 0.5110034 MeV

1 proton massasi = 938.2796 MeV

1 neytron massasi = 939.5731 MeV

1 myuon massasi = 105.6595 MeV


Elektr zaryad birligi sifatida esa, elementar zaryad qabul qilingan bolib, u elektron zaryadining mutloq qiymatiga teng:

1 elementar zaryad = 1.6021892 ?10?19 Kulon


Yadroviy jarayonlarning effektiv kondalang kesimi yuzasini olchash uchun Barn birligidan foydalaniladi:

1 barn = 10?28 m2


Uzunlik va masofa birliklari sifatida, atom va yadro fizikasida tizimlashmagan birliklar

Fermi ? f ; iks- birlik - x-birl. yoki iks-birl. ; va Angstrem - lar qollaniladi. Ularning metrik birliklar bilan munosabatlari quyidagicha:

1 f = 10?15 metr

1 iks-birl. = 1.00206 ?10?15 metr

1 = 10?10 metr


Vaqt birligi sifatida atom va yadro fiziklari bazan uchushning yadroviy vaqti ? ?yad dan foydalanishadi. Uchishning yadroviy vaqti 1 MeV energiyaga ega (tezligi ?107 metrsoniya yani, yoruglik tezligining 1/30 ulushiga mos keluvchi tezlikdagi) nuklonning, yadro diametri (?10?15 metr) masofasini bosib otishi uchun ketadigan vaqtiga teng bolib uning soniyalardagi miqdoriy qiymati

?yad = 1022 soniya

Yangilаndi: 15.09.2018 09:08  
Maqola yoqdimi? Do'stlaringizga ham tavsiya qiling:

Sizda mulohaza qoldirish imkoniyati mavjud emas. Mulohaza qoldirish uchun saytda ro'yxatdan o'tish kerak.

Banner

Orbita.Uz infotekasi

Milliy bayramlarimiz

Yaqin kunlardagi rasmiy bayramlar, kasb bayramlari, muhim tarixiy va xalqaro sanalar.

26 - may - Kimyogarlar kuni


1 - iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni


5 - iyun - Iyd al-Fitr - Ramazon hayiti (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


13 - Iyd al-Adho - Qurbon hayoti kuni (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


 

1 - Sentyabr - Mustaqillik kuni. (Dam olish kuni)


2 - Sentyabr - Bilimlar kuni.


 

1 - Oktyabr - Ustoz va murabbiylar kuni. (Dam olish kuni)

O'zbekiston shaharlari ob-havo ma'lumotlari

Orbita.Uz do'stlari:

Ziyo istagan qalblar uchun:

O'zbek tilidagi eng katta elektron kutubxona!

​Ўзбекча va o'zbekcha o'zaro transkripsiya!
O'zbekcha va ўзбекча ўзаро транскрипция!

Bizning statistika


Orbital latifalar :) :)

????????????????????????

Mendeleev ham, o'z xotiniga, birinchi o'rinda xotin emas, balki aynan Vodorod turishi kerakligini juda uzoq tushuntirishga majbur bo'lgan...



Tafakkur durdonalari

Xitoydan bo'lsa ham ilm o'rganinglar.

Hadis