Horijiy davlatlarda qo‘llaniladigan, metrik bo‘lmagan[1] birliklar.
(AQSh va Britaniya va boshqa ayrim mamlakatlar)
Hozirgi kunda xalqaro SI tizimi deyarli jahonning 98% mamalakatlarida davlat qonunlari bilan rasman qabul qilingan va davlat standartlarti bilan tartibga solingan. Shunga qaramay ayrim davlatlar , xususan AQSH, buyuk britaniya va uning dominionlari hamda sobiq mustamlakalari orasida, shuningdek Birma va Afrikadagi ayrim davlatlarda bu tizim hali hamon muomalaga kiritilganicha yo'q. Bularning aksariyatida o'sha davlat standartlashtirish va metrologiya idoralarining konservativ tamoyillarga sodiqligi hamda, ko'plab asrlar davomida xalq orasida mustaxkam o'rnashib qolgan o'lchov birliklaridir. Xalqaro qo'mita muttasil ravishda ushbu davlatlarga Si tizimiga o'tishni tavsiya qilib kelmoqda. Lekin hozircha aytarli natijalarsiz...
Quyidagi jadvalda ayrim horijiy davlatlarda amalda keng qo'llaniladigan birliklar va ular bilan SI birliklari orasidagi nisbatlar keltiriladi.
|
# |
Horijiy birlik |
SI dagi ekvivalent qiymati. (SI ga o‘tkazish koefitsienti ) |
|
UZUNLIK VA MASOFA BIRLIKLARI |
||
|
1 |
Xalqaro Dengiz mili |
1852 m |
|
2 |
Mil (mahalliy qonuniy) |
1609.344 m |
|
3 |
Farlong |
≈201.17 m |
|
4 |
Kabelt |
185.2 m |
|
5 |
Yard |
0.9144 m |
|
6 |
Fut |
30.48 sm |
|
7 |
Dyum |
25.4 mm |
|
8 |
Katta chiziq |
2.54 mm |
|
9 |
Kichik chiziq |
2.117 mm |
|
MAYDON VA YUZA BIRLIKLARI |
||
|
1 |
Kvadrat mil |
≈2.590 km2 |
|
2 |
Akr |
≈4047 m2 |
|
3 |
Kvadrat yard |
≈0.836 m2 |
|
4 |
Kvadrat fut |
≈0.0929 m2 |
|
5 |
Kvadrat dyum |
≈6.452 sm2 |
|
HAJM VA SIG'IM BIRLIKLARI (sochiluvchan quruq moddalar, kukunlar uchun) |
||
|
1 |
Yard kub |
≈0.7646 m3 |
|
2 |
Fut kub |
≈0.02832 m3 |
|
3 |
Dyum kub |
≈ 16.387 sm3 |
|
4 |
Barrel (quruq, AQSh) |
≈115.6 litr |
|
5 |
Bushel (Britaniya ) |
≈36.37 litr |
|
6 |
Bushel (AQSh) |
≈35.24 litr |
|
7 |
Pinta(quruq, AQSh) |
≈0.551 litr |
|
8 |
Gallon (quruq, AQSh) |
≈4.4 litr |
|
9 |
Kvarta (quruq, AQSh) |
≈1.1 litr |
|
HAJM VA SIGIM BIRLIKLARI (suyuq moddalar uchun) |
||
|
1 |
Neft barreli |
≈159 litr |
|
2 |
Gallon (Britaniya) |
≈ 4.545 litr |
|
3 |
Gallon (AQSh) |
≈ 3785 litr |
|
4 |
Kvart (Britaniya) |
≈ 1.136 litr |
|
5 |
Kvarta (AQSh) |
≈ 0.946 litr |
|
6 |
Pinta (Britaniya) |
≈ 0.568 litr |
|
7 |
Pinta (AQSh) |
≈0.473 litr |
|
TEZLIK BIRLIKLARI |
||
|
1 |
Dengiz mili soatiga |
≈0.541 m/s |
|
2 |
Mil soatiga |
≈0.447 m/s |
|
3 |
Sekundiga fut |
≈0.305 m/s |
[1] Metrik bo‘lmagan o‘nlik sanoq tizimiga mos kelmaydigan va SI ga kirmaydigan birliklar.
| < avvаlgi | kеyingi > |
|---|
