Uranning tabiiy yo‘ldoshlari

Uran ham Saturn va Yupiter singari ko‘p sonli tabiiy yo‘ldoshlar tizimiga ega. Hozirgacha Uranning 27 ta tabiiy yo‘ldoshi aniqlangan. Uran yo‘ldoshlariga Shekspir va Aleksandr Poup asarlari qahramonlari nomi berish qabul qilingan. Ulardan dastlabki ikkitasi - Titaniya va Oberonni Uran kashfiyotchisining o‘zi - Uilyam Gershel 11-yanvar, 1787-yilda ochgan edi. Yana ikkitasi - Ariel va Umbrielni 1851-yilda Uilyam Lassel kashf etgan. Bu vaqtda Uran yo‘ldoshlariga hali nom berilmagan edi. Ular sayyoradan uzoqlashish tartibida rim raqamlari bilan Uran I - Uran IV tarzida ifodalanar edi. Lassel kashfiyotlaridan keyin, 1852-yili Uilyam Gershelning og‘li Jon Gershel o‘sha vaqtda ma'lum bo'lgan Uranning 4-ta tabiiy yo‘ldoshga nom berdi. Mirandani esa 1948-yilda Jerard Koyper kashf etgan bo‘lib, qolgan yo‘ldoshlarni 1985-yildan keyin, unga Voyajer-2 yaqinlashgandan so‘ng va yerdagi kuchli teleskoplardan foydalanilib ochilgan. Masalan 1986-yilda Voyajer-2 yuborgan tasvirlar asosida Uranning 10 ta yangi tabiiy yo‘ldoshlari aniqlandi. 1997-yilda esa sayyoradan ancha olisda harakatlanadigan yana 9 ta tabiiy yo‘ldoshlari topildi. 2001-yilda, Voyajer-2 yuborgan fotosuratlarni qayta tahlil qilish jarayonida, ilgari nazardan chetda qolgan yana bir tabiiy yo‘ldosh - Perdita kashf etildi. Xabbl teleskopi yordamida esa 2003-yili yana ikkita kichik yo‘ldosh - Kupidon va Mab aniqlangan bo‘lsa, 2003-yilning o‘zida, Uranning hozirgacha ma'lum tabiiy yo‘ldoshlaridan oxirgisi - Margarita qayd etildi.

№	Tabiiy yo‘ldosh nomi	Sayyora sirtidan o‘rtacha uzoqligi (ming km.)	Aylanish davri (kun)	Diametri yoki o‘lchamlari (km)	Ochilgan yili	Kashf etgan olim / kosmik apparat
1	Ariel	192	2.52	1157±1	1851	U.Lassell
2	Umbriel	267	4.14	1169±5	1851	U.Lassell
3	Titaniya	438	8.71	1577±3	1787	U.Gershell
4	Oberon	586	13.46	1522±5	1787	U.Gershell
5	Miranda	130	1.41	471.6	1948	J. Koyper
6	Kordeliya	49.75	0.33	42±6	1986	Voyajer-2
7	Ofeliya	53.77	0.38	46±8	1986	Voyajer-2
8	Bianka	59.16	0.44	54±4	1986	Voyajer-2
9	Kressida	61.77	0.46	82±4	1986	Voyajer-2
10	Dezdemona	62.65	0.47	68±8	1986	Voyajer-2
11	Julyetta	64.63	0.49	106±8	1986	Voyajer-2
12	Portsiya	66.10	0.51	140±8	1986	Voyajer-2
13	Rozalinda	69.93	0.56	72±12	1986	Voyajer-2
14	Belinda	75.33	0.62	90±16	1986	Voyajer-2
15	Pek	86	0.76	162±4	1985	Voyajer-2
16	Kupidon	74.8	0.618	~18	2003	Xabbl
17	Perdita	76.4	0.63	30±6	1986/2001	Voyajer-2
18	Mab	97.7	0.92	~25	2003	Xabbl
19	Fransisko	427.6	267.12**	~12	2001
20	Kaliban	723.1	579.39**	~98	1997
21	Stefano	800.4	677.48**	~20	1999
22	Trinkulo	850.4	748.83**	~10	2001
23	Sikoraksa	1217.9	1285.62**	~190	1997
24	Margarita	1434.5	1654.32	~11	2003
25	Prospero	1625.6	1962.95**	~30	1999
26	Setebos	1741.8	2196.35**	~30	1999
27	Ferdinand	2090.1	2805.51**	~12	2001

** Teskari yo‘nalishda aylanuvchi tabiiy yo‘ldoshlar.

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda ham kuzatib boring:

Feysbukda: https://www.facebook.com/Orbita.Uz/

Tvitterda: @OrbitaUz

Google+ : https://plus.google.com/104225891102513041205/posts/

Telegramdagi kanalimiz: https://telegram.me/OrbitaUz

< avvаlgi		kеyingi >