Ekzosayyoralar haqida

Kuni kecha, 8-oktyabr sanasida Nobel mukofoti qo‘mitasi joriy yilgi fizika bo‘yicha Nobel egalarining ism-shariflarini e’lon qildi. Unga ko‘ra, olimlar Jeyms Pibls, Mishel Mayor, hamda, Didye Keloz Koinot evolyutsiyasi borasidagi nazariy kashfiyotlari, hamda, Quyosh turidagi yulduz atrofida aylanadigan ekzosayyorani kashf qilganliklari uchun ushbu nufuzli ilmiy mukofotga loyiq ko‘rilgani ma’lum qilingan. Shu munosabat bilan biz ushbu maqolada, ekzosayyora o‘zi nima ekanligi va uning turlari haqida ma’lumot bermoqchimiz.

Saturnning yangi yo'ldoshlari kashf etildi

7-oktyabr kuni, Xalqaro Astronomiya Ittifoqining Kichik sayyoralar markazi Saturn sayyorasining yana 20 ta yangi tabiiy yo‘ldoshi aniqlanganini e’lon qildi. Demak, endilikda, tabiiy yo‘ldoshlari soni bo‘yicha Saturn mutlaq rekordchi bo‘lib, oldi va bundan buyon, uning yo‘ldoshlari soni 82 ta deb hisoblanishi kerak. Shu choqqacha, Quyosh sistemasida yo‘ldoshlari soniga ko‘ra Yupiter yetakchi edi va uning 79 ta yo‘ldoshi borligi ma’lum edi. Halqali sayyoraning yangi yo‘ldoshlarini Karnegi institutida ishlovchi Skott Sheppard boshchiligidagi ilmiy guruh diametri 8,2 metr bo‘lgan «Subaru» teleskopi vositasida kashf qilgan. Ushbu teleskop Gavay orollaridagi Mauna-Keya tog‘ cho‘qqisida joylashgan rasadxonaga o‘rnatilgan.

Har 76 yilda keladigan mehmon:

Galley kometasi haqida.

Ajab emaski, kometalar ichida Galley kometasi eng taniqli va mashhuri bo‘lsa kerak. Galley kometasi Quyosh atrofida juda cho‘zinchoq orbita bo‘ylab aylanadi va uning bir marta aylanib chiqish davri 76 Yer yiliga teng bo‘ladi. U Quyoshdan eng olislashgan nuqtasida, ya’ni afeliyda, Neptun orbitasidan ham tashqariga chiqadi. Quyoshda eng yaqin nuqtasi, ya’ni, perigeliyda u Venera orbitasidan ham ichkariga kiradi. Odamzot mazkur kometani juda qadim zamonlardan buyon kuzatadi. Ushbu kometaning osmonda paydo bo‘lishi haqidagi ilk yozma manbalar eramizdan avvalgi 240-yilga oid.

Voyajer-2 ham Quyosh sistemasini tark etdi

NASA tomonidan olis 1977-yilda Koinotga uchirilgan Voyajer-2 avtomat kosmik stansiyasi ham Quyosh sistemasini tark etdi. Bu haqida Amerika geofizika ittifoqining Vashingtonda boʻlib oʻtgan yigʻilishida rasman eʼlon qilingani haqida BBC-Science xabar tarqatgan. Shuningdek, mazkur maʼlumotni, NASA tomonidan Voyajer-2 missisyasining masʼul ilmiy xodimi, professor Edvard Stoun ham tasdiqlagan.

Shunday qilib, Voyajer-2 geliosferani tark etgan ikkinchi sunʼiy obyektga aylandi. Bundan avval, 2013-yilda uning egizagi – Voyajer-1 ham Quyosh tizimini tark etib, yulduzlararo fazoga chiqib ketgan edi.