Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Maqolalar

Robert Oppengeymer - atom bombasining «otasi»

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 17
Juda yomon!A'lo! 

Robert Oppengeymer - atom bombasining «otasi»

 

-Aytingchi, suvda atom bormi?

-Ie, domlajon, suvda atom nima qilsin. Axir atom - Bombaku!

Mashhur kinofilmdagi, mashhur qanotli ibora. Lo'ttiboz talabaning domlaga qilgan nag'masida uning modda tuzilishi haqidagi tasavvuri qanchalik yuzaki ekanligi namoyon bo'lgan. Biroq u nazarda tutgan narsa - atom bombasi esa, insoniyat o'ylab topgan va yasagan eng dahshatli, eng vayronkor va eng xavfli ommaviy qirg'in qurolidir. Bu haqda sevimli shoirimiz Erkin Vohidov ham kuyunib:

Atomni ijod etib,

dahshat balo bunyod etib,

oqibatni yot etib,

hayron o'zing...

deb yozgan edilar.

Haqiqatan ham, atom bombasi - yadroviy parchalanish natijasidagi reaksiya zanjiriga asoslangan katta miqdorda energiya ajralib chiqishi bilan xarakterli bo'lgan, ommaviy qirg'in vositasi bo'lib, uning qo'llanilishi tufayli bus butun shaharlar vayron, yuz minglab insonlar qurbon bo'lishi mumkin. Ushbu maqolada atom bombasi va uning "otasi" - yadroshunos olim Robert Oppengeymer haqida fikr almashamiz. Va maqolamiz davomida, ushbu dahshat qurolining yasalishi borasida ba'zi bir jihatlarda, butun bashariyatni Xudo saqlagani haqidagi muhim tarixiy faktlarni bilib olasiz...

Yangilаndi: 10.02.2025 16:05
 

Oy

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 1
Juda yomon!A'lo! 

Oy

Oy odamlarni qadimdanoq o'ziga jalb qilib kelgan va munajjimlarning doimiy kuzatuvida bo'lgan. Eramizdan avvalgi II asrda yunon olimi Gipparx Oy orbitasining ekliptikaga nisbatan og'ishini aniqlagan. Gipparx kuzatuvlari asosida Klavdiy Ptolomey "Almagest"da qayta ko'rib chiqilgan va rivojlantirilgan. Teleskop kashf etilganidan keyin, 1651-yilda Jovanni Richiolli tarixda birinchi marta Oy xaritasini tuzdi. Aynan Richiolli Oydagi yirik qoramtir joylarni birinchi bo'lib "Dengizlar" deb atagan shundan buyon oydagi botiqliklar va yirik kraterlar Oy dengizlari deb ataladi. Richiolli bunday fikrga kelishiga sabab, u Oyning qoramtir rangda ko'ringan chuqurliklarini suv bilan to'la dengizlar, yorqin qismlarini esa, quruqliklar deb o'ylagan. Lekin Xorvatiyalik astronom Rujer Boshkovich Oy atmosferasi mavjud emasligini isbotlab berdi. Bunday holatda esa oyda suv mavjud bo'lishi nazariy jihatdan mumkin bo'lmaydi. Lekin baribir, Richiollining an'anasi yashovchan bo'lib chiqdi. Richiollining o'zi Oydagi "dengiz"larga buyuk olimlarning nomini berish an'anasini ham boshlab bergan.

Yangilаndi: 05.02.2025 15:31
 

Buyrak dializi

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 10
Juda yomon!A'lo! 

Buyrak dializi

 

Buyrak hastaliklari bilan og‘rigan bemorlar, maxsus tibbiy apparat - gemodializator va uning ixtirochilaridan o‘ta minnatdor bo‘ladilar. Bu uskunaning vazifasi inson buyraklari bajarishi lozim bo‘lgan ish - qondan siydik va boshqa moddalarni ajratib olishdir. Undan buyrak faoliyatini tiklash muolajalari yoki, bemorga buyrak transplantatsiyasi amaliyotini qilish operatsiyasigacha bo‘lgan davrda foydalaniladi.

Yaratgan hech kimning boshiga kasallik va dard solmasin. Taasufki, issiq jon, hech kasalliklardan mutloq himoyalngan emas... ba'zan insonning eng muhim ichki a'zolari, masalan, yurak, buyrak kabilar, ma'lum hastaliklar yoki surunkali zararli odatlar natijasida, o‘z ish faoliyatidan chetlashib, tabiiy funksional vazifasini bajara olmay qoladi. Bunday holatda organ, uning faoliyatini quvvatlovchi apparatga muhtoj bo‘ladi. Shunday apparatlardan biri - buyrak yetishmovchiligi bilan jabr chekayotgan bemorlarga yordam beruvchi gemodializ apparatidir. Uni sun'iy buyrak deb atash mumkin va u ham xuddi tabiiy vazifadoshidek, qon tarkibidagi toksik moddalarni ajratib chiqarib tashlaydi. Buyrak transplantatsiyasiga buyurilgan bemorlar, operatsiya qilingunigacha gemodializator apparatiga ulab qo‘yiladi.

Yangilаndi: 19.03.2018 08:15
 

Kislorod

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 20
Juda yomon!A'lo! 

Kislorod

Kislorod - Yer sayyorasi atmosferasida tarqalganligi bo'yicha ikkinchi kimyoviy element (azotdan so'ng) . U barcha tirik organizmlar uchun goyat muhim va zaruriy element hisoblanadi. Kislorod boshqa elementlar bilan murakkab birikmalar hosil qiladi va turli moddalar tarkibida asosiy o'rin tutuvchi hisoblanadi.

Kislorod - Mendeleev davri jadvalining 16 guruhiga tegishli bo'lib, lotincha Oxygen so'zidan O ramziy ifodasi bilan belgilangan. Atom raqami - 8. Har bir atomida sakiztadan protonlar mavjud bo'ladi. Shuningdek kislorod yadrosida sakkiztadan neytronlar bo'ladi.

Yangilаndi: 10.02.2025 07:47
 


Maqolaning 9 sahifasi, jami 12 sаhifа
Banner

Orbita.Uz infotekasi

Milliy bayramlarimiz

Yaqin kunlardagi rasmiy bayramlar, kasb bayramlari, muhim tarixiy va xalqaro sanalar.

26 - may - Kimyogarlar kuni


1 - iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni


5 - iyun - Iyd al-Fitr - Ramazon hayiti (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


13 - Iyd al-Adho - Qurbon hayoti kuni (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


 

1 - Sentyabr - Mustaqillik kuni. (Dam olish kuni)


2 - Sentyabr - Bilimlar kuni.


 

1 - Oktyabr - Ustoz va murabbiylar kuni. (Dam olish kuni)

O'zbekiston shaharlari ob-havo ma'lumotlari

Orbita.Uz do'stlari:

Ziyo istagan qalblar uchun:

O'zbek tilidagi eng katta elektron kutubxona!

​Ўзбекча va o'zbekcha o'zaro transkripsiya!
O'zbekcha va ўзбекча ўзаро транскрипция!

Bizning statistika


Orbital latifalar :) :)

Matematikning hayotidagi eng go‘zal lahzalari - uning teorema isbotini topgani, lekin, qilgan xatosini hali fahmlamagini vaqtlari bo‘lsa kerak.


Mavzuga oid boshqa materiallar

Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 884
O'qilgan sahifalar soni : 12503121

Tafakkur durdonalari

Dunyoda ilmdan o'zga najot yo'q va bo'lmagay! (Imom Buxoriy)