Elementar zarralar
Hozirgi vaqtda elementar zarrachalarning umumiy soni 200 dan ortiq nomlanishdagi turli zarrachalrni o'z ichiga oladi. Ular orasida faqat 5 tasi mutloq barqaror bo'lib, bular: foton, elektron neytrino hamda mezon neytrino, elektron va proton (ularning antizarralari ham barqaror). Jadvalda hayot vaqti 10-19 dan yuqori bo'lgan elementar zarralar va ularning antizarralari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Sinf |
Guruh |
Zarracha nomi (Qavs ichida antizarra nomi) |
Belgilanishi |
Tinch holat massasi |
Elektr zaryad, (elementar zaryadlarda) |
O'rtacha hayot vaqti, soniya |
Spin |
Barrion zaryadi |
Lepton  zaryadi |
G'alatilik |
|||
Zarracha |
Antizarracha |
Elektron massasida |
MeV |
Zarracha |
Antizarracha |
||||||||
Foton |
|
Foton |
γ |
- |
0 |
0 |
0 |
- |
Barqaror |
1 |
0 |
0 |
|
Leptonlar |
Neytrino |
Elektron neytrino (elektron antineytrino) |
νe |
ṽe |
0 |
0 |
0 |
0 |
Barqaror |
½ |
0 |
+1 |
|
Mezon neytrino (Mezon antineytrino) |
?μ |
ṽμ |
0 |
0 |
0 |
0 |
Barqaror |
½ |
0 |
+1 |
|
||
Elektronlar |
Elektron (pozitron) |
e- |
e+ |
1 |
0.511 |
-1 |
+1 |
Barqaror |
½ |
0 |
+1 |
|
|
Myuonlar |
Minus-myu-mezon (plyus-myu-mezon) |
μ- |
μ+ |
206.8 |
105.7 |
-1 |
+1 |
2.2·10-6 |
½ |
0 |
+1 |
|
|
Mezonlar |
Pionlar |
pi-nol-mezon pi-plyus-mezon (pi-minus-mezon) |
π0 π+ |
- π- |
264.3 273.1 |
135.0 139.6 |
0 +1 |
- -1 |
0.8·10-16 2.6·10-8 |
0 0 |
0 0 |
0 0 |
0 0 |
Kaonlar |
ka-plyus-mezon (ka-minus-mezon) |
K+ |
K- |
966 |
493.8 |
+1 |
-1 |
1.23·10-8 |
0 |
0 |
0 |
+1 |
|
ka-nol-mezon (anti-ka-nol-mzeon) |
K0 |
0 |
974 |
498 |
0 |
0 |
uchun 0.9·10-10 uchun 5.4·10-8 |
0 |
0 |
0 |
+1 |
||
Eton |
eta-nol-mezon |
η0 |
- |
1090 |
548.7 |
0 |
- |
10-19 |
0 |
0 |
0 |
0 |
davomi |
|||||||||||||
Sinf |
Guruh |
Zarracha nomi (Qavs ichida antizarra nomi) |
Belgilanishi |
Tinch holat massasi |
Elektr zaryad, (elementar zaryadlarda) |
O'rtacha hayot vaqti, soniya |
Spin |
Barrion zaryadi |
Lepton zaryadi |
G'alatilik |
|||
Zarracha |
Antizarracha |
Elektron massasida |
MeV |
Zarracha |
Antizarracha |
||||||||
Barionlar |
Nuklonlar |
Proton (antiproton) |
p |
p˜ |
1836.1 |
938.3 |
+1 |
-1 |
Barqaror |
½ |
+1 |
0 |
0 |
Neytron (antineytron) |
n |
n˜ |
1838.6 |
939.6 |
0 |
0 |
1.01·103 |
½ |
+1 |
0 |
0 |
||
Giperonlar |
lamda-nol-giperon (anti-lamda-nol-giperon) |
Λ0 |
Λ˜0 |
2182 |
1115.6 |
0 |
0 |
2.5·10-10 |
½ |
+1 |
0 |
-1 |
|
sigma-plyus-giperon (anti-sigma-plyus-giperon) |
Σ+ |
Σ˜+ |
2328 |
1189.4 |
+1 |
-1 |
0.8·10-10 |
½ |
+1 |
0 |
-1 |
||
sigma-nol-giperon (anti-sigma-nol-giperon) |
Σ0 |
Σ˜0 |
2331 |
1192.5 |
0 |
0 |
10-14 |
½ |
+1 |
0 |
-1 |
||
sigma-minus-giperon (anti-sigma-minus-giperon) |
Σ- |
Σ˜- |
2341 |
1197.3 |
-1 |
+1 |
1.49·10-10 |
½ |
+1 |
0 |
-1 |
||
ksi-nol-giperon (anti-ksi-nol-giperon) |
Ξ0 |
Ξ˜0 |
2565 |
1314.7 |
0 |
0 |
3.03·10-10 |
½ |
+1 |
0 |
-2 |
||
ksi-minus-giperon (anti-ksi-minus-giperon) |
Ξ- |
Ξ˜- |
2580 |
1321 |
-1 |
+1 |
1.66·10-10 |
½ |
+1 |
0 |
-2 |
||
omega-minus-giperon (anti-omega-minus-giperon) |
Ω- |
Ω˜- |
3300 |
1672.5 |
-1 |
+1 |
1.3·10-10 |
3/2 |
+1 |
0 |
-1 |
Izoh: Lepton va barion zaryadlari va g'alatilkilarning ishoralari zarrachalar uchun keltirilgan. Antizarrachalar uchun ularning qarama-qarshisi qo'llanadi.
Bizni ijtimoiy tarmoqlarda ham kuzatib boring:
Feysbukda: https://www.facebook.com/Orbita.Uz/
Tvitterda: @OrbitaUz
Google+ : https://plus.google.com/104225891102513041205/posts/
Telegramdagi kanalimiz: https://telegram.me/OrbitaUz
< avvаlgi | kеyingi > |
---|